Scuba (Aletli Dalış) Nedir?
SCUBA İngilizce (Self-Contained Underwater Breathing Apparatus: Kendinden Yeterli Sualtı Solunum Aygıtı) kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Su altında bağımsız ve taşınabilen bir tüpte taşıdığımız basınçlı hava ve/ veya gazların ortam basıncına regüle edilerek solunmasını sağlayan sistemi tarif eder. Scuba, scuba ekipmanı, scuba yapmak gibi farklı kullanımlarla yapılan sporu, kullanılan ekipmanı yada rekreasyonel aktiviteyi tanımlayabilir. Günümüzde tüplü dalış, aletli dalış olarak da tanımlanır.
Scuba ile dalış; populer, kolay ve eğlenceli bir aktivitedir. Pek çok rekreasyonel outdoor aktiviteye olan ilgi azalırken scubaya, başka bir deyişle dalgıçlığa olan ilgi gittikçe artmaktadır.
Dünyanın %70' den daha fazlası sularla kaplıdır. Sualtı dünyasının gizemi tarih öncesi çağlardan günümüze, mitolojik varlıklardan deniz yolculuklarına, Jules Verne romanlarından Hollywood filmine hep varlığını sürdürmüştür. Sualtında geçirilebilen zaman daha önceleri sadece nefesin yettiği kadar olup sualtı zemininden inci, sünger ve benzeri kıymetli malzemenin çıkarılması için bu yöntem uygulanmıştır. Tüplü dalış sualtındaki süreyi uzatarak amaca hizmet etmiştir.
Sualtı araştırmaları neredeyse 3 asır once dalış çanı ve hantal sualtı elbiseleri kullanarak yüzeyden hava pompalanması yöntemiyle başladı. Aslında yüzeyden desteksiz ve kendinden yeterli hava kullanımı, teknoloji ve mekanik alanında çok yakın zamanda meydana gelen gelişmeler sonuncunda mümkün olmuştur.
Dalgıçlar tarafından hava kullanarak yapılan sualtı araştırmaları ve keşifleri 1700'lerden beri yapılsa da, pek çok kişi için ulaşılamazdı, ve rekreasyonel scuba dalışı düşüncesi bile imkansız bir lüks aktivite idi. Sibop, vana ve basınçlı hava kaplarının mühendislik alanındaki gelişmeleri müteakip 1930'larda ilk Kendinden Yeterli Sualtı Solunum Aygıtı denilebilecek sistemler oluştu. bugünkü tüplü dalışa kadar gelindi.
Bu tüpler dalıcının yüzüne hava işleyen, hantal ve yetersiz sistemlerdi. 1942 – 1946 yılları arasında Fransız Deniz Subayı Jacques-Yves Cousteau ve mühendis Emile Gagnan Aqua Lung (su akciğeri) olarak adlandırılan, basınç sibopları kullanan ve sadece dalıcı nefes aldığında uygun basınçla hava veren bir cihaz geliştirdiler. Daha sonraki 20 yıllık dönemde Aqua Lung güvenirliği ve emniyetini tamamladı ve 1960larda ‘Sportif Dalış’ doğdu.
1960larda bu yeni sporun kuralları ve emniyetli öğretimini sağlamak için NAUI (Milli Sualtı Eğitmenleri Birliği) ve 1967de PADI, Profesyonel Dalış Eğitmenleri Birliği) kuruldu.
1970lerde gelişim devam etti ve scuba sistemine denge yelekleri, daha iyi sibop sistemleri ve basınç göstergeleri devam etti. 1980lerde ve 1990larda ise daha iyi, daha güvenli, daha hafif ve daha rahat ekipmanların geliştirilmesi scubanın popülaritesini artırıp milyarlarca dolarlık bir sanayi haline gelmesini sağladı.
Günümüzde scuba (aletli dalış), sualtının gizemini keşfetmek için çok cüzi bir harcama ile neredeyse herkes için yapılabilir bir aktivite haline gelmiştir. Dalmak istediğinizde, deniz olmayan illerde dahil olmak üzere heryerde bir yetkili dalış merkezi bulabilir, eğitim alabilir, ekipman kiralayabilir, rehberli dalış yapabilir, tekneden yada kıyıdan dalabilirsiniz.